ورق استنلس استیل یکی از پراستفاده ترین فولادهای دنیای صنعت است که بر اساس گریدهای مختلف خود کاربردهای گوناگونی نیز دارد. در این میان، استیل و استنلس استیل دو نوع فولاد هستند که اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند.

در این مقاله  از تلاش تامین آهن کاوه قصد داریم به بررسی دقیق این دو آلیاژ، تفاوت‌های کلیدی و کاربردهای متنوع آن‌ها بپردازیم.

استیل چیست؟

استیل، یا فولاد کربنی، آلیاژی از آهن و کربن است که میزان کربن آن معمولاً بین 0.05٪ تا 2.1٪ وزن آلیاژ متغیر است. این میزان کربن تأثیر بسزایی بر خواص مکانیکی فولاد دارد. افزایش میزان کربن، استحکام و سختی فولاد را افزایش می‌دهد، اما در عین حال، انعطاف‌پذیری و جوش‌پذیری آن را کاهش می‌دهد.

انواع استیل کربنی

استیل کربنی بر اساس میزان کربن موجود در آن به سه دسته اصلی تقسیم می‌شود:

• استیل کم کربن (Low Carbon Steel): میزان کربن این نوع فولاد کمتر از 0.3٪ است. استیل کم کربن به دلیل قیمت مناسب، انعطاف‌پذیری بالا و جوش‌پذیری خوب، در طیف گسترده‌ای از کاربردها، از جمله ساخت قطعات خودرو، لوله‌ها و ورق‌های فلزی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• استیل کربن متوسط (Medium Carbon Steel): میزان کربن این نوع فولاد بین 0.3٪ تا 0.6٪ است. استیل کربن متوسط دارای استحکام و سختی بیشتری نسبت به استیل کم کربن است و در ساخت قطعاتی که نیاز به مقاومت بالاتری دارند، مانند چرخ‌دنده‌ها، میل‌لنگ‌ها و ریل‌های راه‌آهن، استفاده می‌شود.
• استیل پر کربن (High Carbon Steel): میزان کربن این نوع فولاد بین 0.6٪ تا 1.0٪ است. استیل پر کربن دارای بالاترین استحکام و سختی در بین انواع استیل کربنی است و در ساخت ابزارهای برش، فنرها و سیم‌های فولادی کاربرد دارد.

استنلس استیل چیست؟

استنلس استیل، یا فولاد زنگ‌نزن، آلیاژی از آهن، کروم و سایر عناصر آلیاژی است که به دلیل مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی شناخته می‌شود. حضور حداقل 10.5٪ کروم در ترکیب استنلس استیل، لایه‌ای محافظ از اکسید کروم بر روی سطح فلز ایجاد می‌کند که از تماس فولاد با عوامل خورنده جلوگیری می‌کند.

انواع استنلس استیل بر اساس آلیاژ های موجود

استنلس استیل‌ها بر اساس ساختار کریستالی و عناصر آلیاژی موجود در آن‌ها به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• استنلس استیل آستنیتی (Austenitic Stainless Steel): این نوع استنلس استیل حاوی مقادیر بالایی از کروم (16-26٪) و نیکل (6-22٪) است و به دلیل خواص مکانیکی عالی، جوش‌پذیری خوب و مقاومت بالا در برابر خوردگی، پرکاربردترین نوع استنلس استیل محسوب می‌شود. استنلس استیل‌های سری 300، مانند 304 و 316، در این دسته قرار می‌گیرند.
• استنلس استیل فریتی (Ferritic Stainless Steel): این نوع استنلس استیل حاوی کروم (10.5-30٪) است، اما مقدار نیکل آن بسیار کم است یا اصلاً وجود ندارد. استنلس استیل‌های فریتی دارای خواص مغناطیسی هستند و در مقایسه با استنلس استیل‌های آستنیتی، استحکام کمتری دارند. استنلس استیل‌های سری 400، مانند 430، در این دسته قرار می‌گیرند.
• استنلس استیل مارتنزیتی (Martensitic Stainless Steel): این نوع استنلس استیل حاوی کروم (11.5-18٪) و کربن (0.1-1.2٪) است و قابلیت سخت‌کاری از طریق عملیات حرارتی را دارد. استنلس استیل‌های مارتنزیتی دارای استحکام و سختی بالایی هستند، اما مقاومت کمتری در برابر خوردگی نسبت به استنلس استیل‌های آستنیتی و فریتی دارند. استنلس استیل‌های سری 400، مانند 410 و 420، در این دسته قرار می‌گیرند.
• استنلس استیل داپلکس (Duplex Stainless Steel): این نوع استنلس استیل دارای ساختاری دوفازی است که ترکیبی از فریت و آستنیت است. استنلس استیل‌های داپلکس دارای استحکام بسیار بالا، مقاومت عالی در برابر خوردگی و جوش‌پذیری خوبی هستند و در محیط‌های دریایی و صنایع شیمیایی کاربرد دارند.

تفاوت‌های کلیدی استیل و استنلس استیل

اکنون که با استیل و استنلس استیل آشنا شدیم، به بررسی تفاوت‌های کلیدی این دو آلیاژ می‌پردازیم:

• مقاومت در برابر خوردگی: مهم‌ترین تفاوت بین استیل و استنلس استیل، مقاومت آن‌ها در برابر خوردگی است. استنلس استیل به دلیل حضور کروم، مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی دارد، در حالی که استیل کربنی در معرض خوردگی و زنگ‌زدگی قرار دارد و نیاز به پوشش‌های محافظتی دارد.
• ترکیب شیمیایی: استیل کربنی عمدتاً از آهن و کربن تشکیل شده است، در حالی که استنلس استیل علاوه بر آهن، حاوی مقادیر قابل توجهی از کروم و سایر عناصر آلیاژی مانند نیکل، مولیبدن و تیتانیوم است.
• خواص مکانیکی: استیل کربنی دارای استحکام و سختی بالایی است، اما انعطاف‌پذیری و جوش‌پذیری آن نسبت به استنلس استیل کمتر است. استنلس استیل بسته به نوع آن، می‌تواند خواص مکانیکی متنوعی داشته باشد. به طور کلی، استنلس استیل‌های آستنیتی دارای انعطاف‌پذیری و جوش‌پذیری خوبی هستند، در حالی که استنلس استیل‌های مارتنزیتی دارای استحکام و سختی بالایی هستند.
• هزینه: استیل کربنی به طور کلی ارزان‌تر از استنلس استیل است. دلیل این امر، وجود عناصر آلیاژی گران‌قیمت مانند کروم و نیکل در ترکیب استنلس استیل است.
• کاربردها: استیل کربنی به دلیل استحکام بالا و قیمت مناسب، در طیف گسترده‌ای از کاربردها، از جمله ساخت سازه‌های ساختمانی، قطعات خودرو و ماشین‌آلات صنعتی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. استنلس استیل به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، در کاربردهایی که نیاز به بهداشت، دوام و زیبایی ظاهری است، مانند صنایع غذایی، پزشکی، شیمیایی و دکوراسیون داخلی، کاربرد دارد.

کاربردهای استیل و استنلس استیل

همانطور که اشاره شد، استیل و استنلس استیل در صنایع مختلف کاربردهای گسترده‌ای دارند. در اینجا به برخی از مهم‌ترین کاربردهای این دو آلیاژ اشاره می‌کنیم:

کاربردهای استیل کربنی

• ساخت سازه‌های ساختمانی: استیل کربنی به دلیل استحکام بالا و قیمت مناسب، در ساخت اسکلت فلزی ساختمان‌ها، پل‌ها و سایر سازه‌های عمرانی کاربرد دارد.
• قطعات خودرو: استیل کربنی در ساخت قطعات مختلف خودرو، از جمله بدنه، شاسی، موتور و سیستم تعلیق، استفاده می‌شود.
• ماشین‌آلات صنعتی: استیل کربنی در ساخت قطعات ماشین‌آلات صنعتی، از جمله چرخ‌دنده‌ها، شافت‌ها، بلبرینگ‌ها و بدنه دستگاه‌ها، کاربرد دارد.
• لوله‌ها و ورق‌های فلزی: استیل کربنی در تولید لوله‌ها و ورق‌های فلزی برای کاربردهای مختلف، از جمله انتقال آب، گاز و نفت، و همچنین ساخت مخازن و تانک‌ها، استفاده می‌شود.

کاربردهای استنلس استیل

• صنایع غذایی: استنلس استیل به دلیل بهداشتی بودن، مقاومت در برابر خوردگی و سهولت در تمیزکاری، در ساخت تجهیزات و ماشین‌آلات صنایع غذایی، از جمله مخازن، لوله‌ها، پمپ‌ها، میکسرها و ظروف نگهداری، کاربرد دارد.
• صنایع پزشکی: استنلس استیل به دلیل مقاومت در برابر خوردگی، قابلیت استریل‌شدن و سازگاری با بافت‌های بدن، در ساخت ابزارهای جراحی، ایمپلنت‌های پزشکی، تجهیزات بیمارستانی و دندانپزشکی، استفاده می‌شود.
• صنایع شیمیایی: استنلس استیل به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی ناشی از مواد شیمیایی، در ساخت مخازن، لوله‌ها، پمپ‌ها و راکتورهای شیمیایی، کاربرد دارد.
• دکوراسیون داخلی: استنلس استیل به دلیل ظاهر زیبا، دوام بالا و سهولت در نگهداری، در ساخت قطعات دکوراتیو، از جمله نرده‌ها، پله‌ها، دستگیره‌ها، سینک‌ها و لوازم آشپزخانه، استفاده می‌شود.
• صنعت نفت و گاز: استنلس استیل به دلیل مقاومت در برابر خوردگی ناشی از آب دریا، نفت خام و گاز طبیعی، در ساخت تجهیزات حفاری، لوله‌های انتقال نفت و گاز و مخازن ذخیره‌سازی، کاربرد دارد.

تلاش تامین آهن کاوه، مجموعه‌ای از محصولات فولادی شامل ورق برش خورده، سیم مفتول استیل، لوله استیل و انواع ورق استیل را ارائه می‌دهد. این محصولات با کیفیت، تضمین‌کننده عملکرد و طول عمر بالای پروژه‌های شما هستند

انواع ورق استنلس استیل

ورق استنلس استیل یکی از پرکاربردترین اشکال استنلس استیل است که در ضخامت‌ها و ابعاد مختلف تولید می‌شود. ورق استنلس استیل به دلیل خواص منحصر به فرد خود، در صنایع گوناگون کاربردهای فراوانی دارد.

انواع ورق استنلس استیل

• ورق استیل 304: این نوع ورق استیل، پرکاربردترین نوع ورق استنلس استیل است که به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، جوش‌پذیری خوب و قیمت مناسب، در طیف گسترده‌ای از کاربردها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• ورق استیل 316: این نوع ورق استیل، حاوی مولیبدن است که مقاومت آن را در برابر خوردگی ناشی از کلریدها و اسیدهای سولفوریک افزایش می‌دهد. ورق استیل 316 در صنایع دریایی، شیمیایی و دارویی کاربرد دارد.
• ورق استیل 430: این نوع ورق استیل، یک استیل فریتی است که دارای خواص مغناطیسی است و در مقایسه با ورق استیل 304، مقاومت کمتری در برابر خوردگی دارد. ورق استیل 430 در ساخت لوازم خانگی، قطعات خودرو و تجهیزات صنعتی کاربرد دارد.
• ورق استیل نسوز: این نوع ورق استیل، حاوی مقادیر بالایی از کروم و نیکل است که مقاومت آن را در برابر حرارت بالا افزایش می‌دهد. ورق استیل نسوز در ساخت کوره‌ها، اگزوز خودروها و تجهیزات پالایشگاهی کاربرد دارد.

وزن ورق استنلس استیل: محاسبه و اهمیت

محاسبه وزن ورق استیل یکی از مهم‌ترین عوامل در تعیین قیمت و انتخاب مناسب‌ترین نوع ورق برای هر کاربرد است. وزن ورق استیل به عوامل مختلفی بستگی دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• ابعاد ورق: طول، عرض و ضخامت ورق استیل تأثیر مستقیم بر وزن آن دارد.
• نوع استیل: چگالی استیل‌های مختلف با یکدیگر متفاوت است. به عنوان مثال، چگالی استیل 304 حدود 8 گرم بر سانتی‌متر مکعب است، در حالی که چگالی استیل 316 حدود 7.98 گرم بر سانتی‌متر مکعب است.
• پرداخت سطح: نوع پرداخت سطح ورق استیل نیز می‌تواند بر وزن آن تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، ورق‌های استیل با سطح مات معمولاً سنگین‌تر از ورق‌های استیل با سطح براق هستند.

روش محاسبه وزن ورق استنلس استیل

برای محاسبه وزن ورق استیل می‌توان از فرمول زیر استفاده کرد:

وزن (کیلوگرم) = طول (متر) × عرض (متر) × ضخامت (میلی‌متر) × چگالی (گرم بر سانتی‌متر مکعب) × 1000

با استفاده از این فرمول، می‌توان به راحتی وزن ورق استیل مورد نظر را محاسبه کرد و بر اساس آن، قیمت و مناسب‌ترین نوع ورق را برای هر کاربرد تعیین کرد.

تلاش تامین آهن کاوه

تلاش تامین آهن کاوه، با ارائه طیف وسیعی از محصولات فولادی با کیفیت بالا از جمله ورق‌های برش خورده، سیم مفتول استیل، لوله‌های استیل و انواع ورق‌های استیل (مانند گریدهای 304، 316 و 430)، نیاز صنایع گوناگون را برطرف می‌کند. این شرکت با پایبندی به استانداردهای بین‌المللی و تضمین کیفیت محصولات، ارتباطی موثر و آسان را با مشتریان خود برقرار کرده است. تلاش تامین آهن کاوه، علاوه بر ارائه محصولات با ضمانت کیفیت، مشاوره فنی و پشتیبانی را نیز برای انتخاب و استفاده بهینه از محصولات خود ارائه می‌دهد. همکاری با این شرکت، تضمین‌کننده‌ی موفقیت پروژه‌ها و اطمینان خاطر از عملکرد و طول عمر بالای محصولات فولادی مورد استفاده است.

نتیجه‌گیری

استیل و استنلس استیل دو نوع فولاد پرکاربرد هستند که هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارا هستند. استیل کربنی به دلیل استحکام بالا و قیمت مناسب، در طیف گسترده‌ای از کاربردها مورد استفاده قرار می‌گیرد، در حالی که استنلس استیل به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، بهداشتی بودن و دوام بالا، در صنایعی که نیاز به این خواص دارند، کاربرد دارد. با شناخت دقیق تفاوت‌های این دو آلیاژ و کاربردهای آن‌ها، می‌توان انتخاب مناسبی برای هر پروژه و نیاز خاص داشت.